Có thể thấy rằng vu nhan ban xet nghiem sẽ không khép lại nhanh chóng và dễ dàng.
Ngày tôi thi đỗ Đại học Y Hà Nội,
bố cho 5.600 đồng. Bố đưa tôi ra đến đầu làng, còn băn khoăn bảo hay quay về
cày ruộng? Tôi vẫn nhất quyết ra đi, với hình ảnh cả nhà đói rách, hình ảnh ông
y tá xã chuyên tiêm thuốc xít-tép vào mông.
Tôi bắt đầu bài viết bằng
câu chuyện của chính tôi, một bác sĩ đang công tác tại Bệnh viện Xanh Pôn (Hà
Nội), không nhận phong bì của người bệnh.
Còn rất nhiều bác sĩ giữ được cái
tâm trong sáng khi hành nghề y. Ảnh minh họa: Phan Dương
Tại sao tôi lại đi kể về mình như
thế? Có phải vì xung quanh tôi ai cũng nhận phong bì? Có phải tất cả bác sĩ đều
tìm cách để bệnh nhân đưa phong bì nên ngành y tế phải phát động phong trào nói
không với phong bì?
Khoa tôi có 30 nhân viên, tôi làm
việc ở đây 14 năm nên tôi khẳng định không một ai cầm phong bì. Bệnh viện tôi
và các bệnh viện khác cũng không thiếu bác sĩ như tôi. Nhưng nếu tôi đặt vấn đề
viết về họ, ai cũng từ chối, lý do đơn giản vì đó là việc làm đúng lương tâm
của người thầy thuốc nên chẳng có gì đáng phải ầm ĩ.
Nhiều người sẽ cho rằng tôi đang
PR cho bản thân. Nhưng tôi hy vọng số đông ủng hộ tôi, chia sẻ với tôi và với
ngành y, từ đó thông cảm cho những người chiến sĩ áo trắng đang hy sinh thầm
lặng để giành giật lại từng phút giây sống quý giá cho người bệnh.
Tôi sinh ra trong một gia đình
nông dân nghèo, bố già 75 tuổi, mẹ yếu vì bị tàn tật từ nhỏ, nhà lại đông con.
Quanh năm chúng tôi phải ăn ngô, khoai, sắn độn rau, chỉ ngày Tết mới được ăn
cơm. Xã tôi có một ông y tá hàm thụ bác sĩ, ông chữa bệnh cho cả vùng chủ yếu
bằng phương pháp tiêm thuốc xít-tép vào mông, nhà ông thuộc hàng khá giả nhất.
Ngày tôi thi đỗ Đại học Y Hà Nội,
bố cho tôi 5.600 đồng. Bố đưa tôi ra đến đầu làng, còn băn khoăn bảo tôi hay
quay về cày ruộng? Nhưng tôi vẫn nhất quyết ra đi, ra đi với hành trang là
5.600 đồng của bố, với hình ảnh cả nhà đói rách lam lũ tần tảo kiếm sống qua
ngày, với hình ảnh ông y tá hàm thụ bác sĩ chuyên tiêm thuốc xít-tép vào mông.
Tôi tự nhủ, tôi sẽ phải học cho thật tốt cách khám chữa bệnh để từ đó kiếm được
thật nhiều tiền, chỉ có thật nhiều tiền thì mới mang lại được cho tôi một tương
lai tốt đẹp, mới giúp gia đình tôi thoát khỏi cảnh túng quẫn cùng đường…
Xin được tiền vé ôtô hàng, xuống
ga Long Biên tôi hỏi đường đi bộ về trường Đại học Y. Với 5.600 đồng bố cho,
tôi chỉ đủ tiền ăn đúng 8 bữa cơm theo chế độ nửa bao cấp của trường. Chẳng
biết làm gì kiếm sống, nhịn đói ngày thứ 5, đến ngày thứ 6 không thể nhịn nổi
tôi đành lên gặp thầy Tôn Thất Bách xin tiền trợ cấp… Thầy Bách là hiệu trưởng,
thầy thẳng thừng từ chối. Thầy bảo với tôi rằng, hôm nay nhà trường trợ cấp
tiền ăn tiền học, 6 năm sau rất có thể tôi sẽ thành kẻ móc túi người bệnh. Thầy
còn bảo xã hội đang có nhiều người bất hạnh, họ không có cơ hội bước chân vào
ngưỡng cửa trường đại học. Thầy kể cho tôi nghe chuyện về người bố của thầy, về
con đường dẫn đến sự nghiệp khoa học của giáo sư Tôn Thất Tùng…
Thầy Bách bố trí cho tôi đi dọn
nhà vệ sinh, thầy trả công tôi 1.000 đồng. Tôi làm thêm việc cuốc cỏ, dọn thư
viện, mỗi công việc làm một tuần. Sau đó tôi đi bán rau cải bắp, bán khoai tây,
bán khoai lang, bán than tổ ong, làm biển quảng cáo, kẻ vẽ trang trí cho đám
cưới, chụp ảnh, làm gia sư. Cứ thế, tôi tự kiếm đủ tiền ăn học, lại còn tiết
kiệm được một ít gửi về giúp bố mẹ nuôi các em.
Sau buổi gặp thầy Bách, tôi bắt
đầu nghi ngờ về cái mục đích phải học thật tốt cách khám chữa bệnh để kiếm được
thật nhiều tiền, tôi lờ mờ nhận ra trong nghề y có một sứ mệnh gì đó cao cả hơn
rất nhiều so với tiền bạc. Sứ mệnh ấy là gì? Để gọi được đúng tên của nó, tôi
biết mình sẽ phải đi một chặng đường rất dài phía trước…
Bước
sang năm học thứ 2, tôi đi thực tập ở Bệnh viện Việt Đức. Đêm trực đầu tiên,
tôi choáng khi nhìn thấy phòng khám cấp cứu la liệt bệnh nhân nặng từ các tuyến
chuyển về. Khoa hồi sức
không còn giường nên nhiều bệnh nhân nặng phải nằm hồi sức ngay tại phòng khám.
Bác sĩ phân công tôi bóp bóng cho một bệnh nhân chấn thương sọ não đã chết lâm
sàng. Nạn nhân là một cô gái bằng tuổi tôi, quê ở Hải Dương. Bên cạnh là một
bệnh nhân đã tử vong ngay lúc mới vào viện, đang làm thủ tục đưa xuống nhà đại
thể.
Tôi vốn sợ bóng tối và sợ người
chết, sợ nhìn thấy người bị tai nạn máu me đầm đìa. Ở bên cạnh một tử thi và
một bệnh nhân đã chết não, tim tôi đập liên hồi kỳ trận như muốn nhảy ra khỏi
lồng ngực. Thật không may là bệnh viện mất điện, phòng mổ huy động đèn bão và
đèn pin để tiếp tục mổ, nhân viên y tế được huy động bóp bóng cho bệnh nhân thở
máy. Trong lúc khó khăn nhất, tự dưng tôi thấy bình tĩnh trở lại, tôi thấy mình
may mắn hơn cô gái cùng tuổi, thấy mình không bất hạnh như nạn nhân vừa lìa
khỏi cõi đời. Và tôi ao ước mình có phép lạ làm cho người chết sống lại còn cô
gái thoát khỏi cơn hiểm nghèo. Tôi đã dồn toàn tâm toàn lực vào việc bóp bóng.
Bốn tiếng đồng hồ trôi qua, tim cô gái bắt đầu rời rạc và ngừng đập. Bác sĩ tìm
mọi cách cấp cứu cho cô gái, vừa tiêm thuốc trực tiếp vào tim vừa ép tim nhưng
không có kết quả.
Trong lúc bác sĩ lập biên bản tử
vong, tôi lấy tay vuốt mắt cho cô gái, từ khóe mắt của cô lăn ra hai giọt lệ. Tôi
buồn bã vô cùng, cảm giác như chính người thân yêu nhất của tôi vừa mới ra đi.
Bác sĩ nhắc nhở tôi không được phép ủy mị, bởi trong hoàn cảnh như thế thì bác
sĩ phải là chỗ dựa tinh thần cho người nhà nạn nhân. Gia đình làm thủ tục xin
đưa cô gái về quê trước khi trời sáng. Dù đang tột cùng đớn đau, mẹ cô gái vẫn
không quên đưa tôi phong bì và một bao thuốc lá ba số cám ơn. Tôi nhận bao
thuốc, gửi lại phong bì nhờ bà mua giúp tôi nén hương thắp cho cô gái xấu số,
cầu cho linh hồn của cô sớm được siêu thoát về nơi cực lạc.
Đêm ấy lần đầu tiên tôi hút thuốc
lá và hút hết nửa bao…
Sau đêm trực ấy tôi nhận ra rằng:
Bác sĩ khám chữa bệnh không phải vì trách nhiệm mà vì tính nhân văn; y học
không có căn bệnh mà chỉ có người bệnh, quan hệ giữa thầy thuốc và bệnh nhân là
mối quan hệ rất đặc biệt. Và tôi cũng đã gọi được đúng tên sứ mệnh của người
thầy thuốc. Sứ mệnh đó là: Tính nhân văn.
Tốt nghiệp ra trường, tôi
xin về công tác tại Bệnh viện Xanh Pôn. Người đời nói với nhau rằng,
để xin được việc thì phải nhờ vào sự quen biết và phải có phong bì. Tôi không
rõ thực hư ra sao, cả hai điều kiện ấy tôi đều không có, tôi chỉ có “tính nhân
văn” cùng những kiến thức đã học được trong 6 năm đại học.
Bệnh nhân đến với tôi đa số là
người nghèo, tiền thuốc chả đủ nói gì đến phong bì phong bao. Thỉnh thoảng có
người đưa phong bì cho tôi để muốn được ưu tiên, được chen ngang, hay được thăm
khám cẩn thận hơn… dù là lý do gì thì tôi cũng đều từ chối.
Làm bác sĩ không nhận phong bì
của người bệnh, chỉ trông vào lương cơ bản, thì cuộc sống sẽ ra sao? Bản thân
tôi xác định tiết kiệm tối đa, cắt giảm các chi phí đến mức tối thiểu. Tôi
không đi du lịch, không tham quan, không tham dự tiệc tùng chiêu đãi, từ chối
đám cưới, trốn tránh mừng tân gia; bữa ăn phải tính toán chi li, ra chợ mua mớ
rau muống cũng phải nâng lên đặt xuống rồi chia đôi 2 bữa, thịt cá chỉ ăn lấy
chất chứ không dám xác định ăn lấy ngon. Vậy mà tiền lương vẫn không đủ chi cho
một phần cuộc sống tưởng như không thể nào eo hẹp hơn.
Chỗ ở tôi thuê trọ cùng sinh
viên, phòng có 7m² lợp ngói fibro-ximăng. Mùa nóng nắng xiên thẳng vào giữa
phòng, mùa mưa dột tứ phía. Bước ra khỏi phòng tôi phải phủ nilon lên giá sách
đề phòng trời mưa. Ngay ngoài cửa sổ là bãi tha ma, thỉnh thoảng có rắn nước bò
vào, có mèo hoang càm con đến làm tổ, có gà đồng chui vào kiếm ăn…
Ở cùng sinh viên thành ra
tôi vẫn giữ được thói quen chăm học và đọc sách. Nghề y không chỉ là nghề lao
động nặng nhọc, mà còn đòi hỏi phải học suốt đời. Thời gian bán hủy
của kiến thức y khoa là 5 năm, nghĩa là sau 10 năm không học thì lượng kiến
thức chỉ còn 25%, khi ấy chỉ lơ mơ biết tiêm thuốc xít-tép vào mông, chứ làm
sao khám chữa bệnh cho tốt được. Vì thế mà ai cũng phải học, không có điều kiện
thì tự đọc sách cập nhật kiến thức, có điều kiện thì học các chứng chỉ 3 tháng,
học chuyên khoa định hướng 1 năm, 2 năm học chuyên khoa cấp I, chuyên khoa cấp
II và thạc sĩ cũng học 2 năm, nghiên cứu sinh mất 4 năm. Ở nước ngoài đến giáo
sư tiến sĩ mỗi năm vẫn phải học 40 giờ chuyên môn, ở ta quy định có giảm hơn
một chút…
Đúng 7 năm trời làm bác sĩ tôi
không thể mời khách đến nhà vì phòng trọ chẳng có chỗ ngồi. May mắn cũng đến
với tôi, có học sinh cũ thời sinh viên tôi dạy gia sư, em giúp tôi làm thủ tục
ngân hàng để vay vốn mua nhà trả góp theo diện cán bộ nhà nước có hoàn cảnh khó
khăn. Tôi mua được căn hộ chung cư Mỹ Đình 70m², rộng gấp 10 lần phòng trọ, lại
đẹp và thoáng mát, từ đó có nhà đàng hoàng để ở.
Thời điểm khó khăn nhất là 5 năm
đầu tiên mới ra trường, để có tiền trang trải cuộc sống, tôi phải đi dạy gia sư
ôn thi đại học vào các buổi tối hay những ngày nghỉ. Tôi dạy các môn toán, hóa,
sinh, văn, sử… học sinh yêu cầu gì tôi dạy đấy. Nhiều lúc mệt mỏi và chán nản,
nhưng ban ngày nhìn thấy bệnh nhân mình chẩn đoán và điều trị đúng, buổi tối
nhìn các em học sinh ngây thơ chăm chỉ học bài, tôi lại có thêm động lực để
vượt qua khó khăn tiếp tục hoàn thành sứ mệnh của một người thầy thuốc.
Tôi cũng có cách kiếm tiền khác
là viết báo. Bài ít tiền nhất thì được 30 nghìn đồng, nhiều nhất được 150
nghìn, càng viết tào lao càng cao nhuận bút, viết chính luận vừa khó đăng vừa
ít tiền vì không nhiều người đọc. Khổ nỗi tôi thích viết chính luận nên cũng
khá vất vả với công việc viết lách.
Những bác sĩ không nhận phong bì
như tôi thường có vợ hoặc chồng là hậu phương vững chắc, hoặc bản thân họ làm
thêm nghề gia truyền, mở cửa hiệu kinh doanh rồi thuê người đứng bán hàng. Nghề
gia truyền của tôi là đan lát các vật dụng bằng tre dùng trong gia đình, nghề
này tôi xứng đáng là nghệ nhân, tiếc là không có cơ hội phát huy ở thành phố.
Tôi nhận ra rằng, cuộc
sống và sự nghiệp của những bác sĩ không nhận phong bì như tôi chẳng khác gì
một tiều phu leo núi kiếm củi đốt lên niềm tin của sự sống. Tôi tự
nhủ, khi leo dốc thì chỉ còn cách cố mà đi lên, ngừng nghỉ tất sẽ chán nản vì
mệt mỏi hoặc tự chuốc lấy hiểm nguy, quay lại hay rẽ ngang sẽ bị rơi xuống vực
thẳm…
Động lực giúp tôi leo dốc là niềm
vui trong công việc. Nhưng hàng ngày đến bệnh viện, nhìn các cháu bé ở quê bị
ốm đau, các bệnh nhân mắc bệnh hiểm nghèo tôi lại không sao vui được. Tôi muốn
chia sẻ với người bệnh nhiều lắm nhưng khả năng của tôi thì hạn chế. Thỉnh
thoảng gặp bệnh nhân nghèo quá, tôi cho họ một vài chục tiền khám với hi vọng
giúp người bệnh có thêm niềm tin tiếp tục chống chọi với bệnh tật.
Trong bệnh viện có nhiều bác sĩ
làm như tôi. Ví dụ như bác sĩ Thảo mới ra trường, hoàn cảnh kinh tế của chị
cũng không dư giả gì nhưng chị thường xuyên cho bệnh nhân quần áo hay tiền mua
thuốc. Bác sĩ Mỹ trong tua trực hồi sức thấy bệnh nhân nặng không có máu
truyền, mặc dù chị rất mệt mỏi nhưng vẫn tình nguyện hiến máu cứu sống cháu bé,
lại còn trích ra số tiền trực ít ỏi giúp người bệnh. Tôi còn biết nhiều bác sĩ
đã cho bệnh nhân máu đến cả chục lần, không thiếu bác sĩ cho bệnh nhân tiền
viện phí.
Sau 5 năm làm bác sĩ thì tôi
không phải đi dạy gia sư kiếm sống, không phải viết báo kiếm tiền. Ấy là lúc
ngành y tế thực hiện chủ trương xã hội hóa, bệnh viện là đơn vị sự nghiệp có
thu nên trích một phần kinh phí bồi dưỡng cho cán bộ công nhân viên. Ngoại trừ
bệnh nhân bảo hiểm y tế thu không đủ chi, còn bệnh nhân đóng tiền khám bệnh thì
cả kíp làm việc sẽ được trích bồi dưỡng 6-7 nghìn đồng, mỗi ngày đi làm tôi có
thêm thu nhập khoảng 180 nghìn từ chủ trương xã hội hóa.
Mấy năm nay ngoài thị trường bão
giá, nhiều bác sĩ chua xót so sánh tiền bồi dưỡng khám bệnh không bằng tiền
công đánh giày. Nếu không nhận phong bì của bệnh nhân, bác sĩ chỉ còn cách lao
đi làm thêm phòng khám tư vào các buổi tối và những ngày nghỉ. Bản thân tôi thì
vẫn đang cố gắng tiết kiệm chi tiêu, tôi cũng bắt đầu quay lại viết báo kiếm
tiền nhưng hy vọng không phải đi dạy gia sư như ngày trước.
Trong thực tế, chiếc phong bì
luôn có sức cám dỗ riêng của nó. Đáng nói là bác sĩ chẳng mấy ai chỉ vì cuộc
sống mà quên đi lẽ sống. Dù chưa có số liệu điều tra cụ thể, nhưng tôi biết đa
số cán bộ nhân viên ngành y tế khẳng khái từ chối phong bì. Song, với tính nhạy
cảm của ngành y, chỉ cần thiểu số người không vượt qua được sự cám dỗ thì cũng
đủ làm xã hội tổn thương, đủ làm cho ngành y tế nhuốm màu tiêu cực.
Nhớ lại buổi trực đầu tiên thời
sinh viên tôi biết từ chối phong bì nhưng lại nhận bao thuốc lá. Tôi đã nghiện
thuốc 7 năm trời, nói theo ngôn ngữ y khoa là bị lệ thuộc vào thuốc lá 7 năm.
Chỉ đến khi có bệnh nhân bảo tôi là bác sĩ nói một đằng làm một nẻo, khuyên
bệnh nhân bỏ thuốc lá trong khi nhiều bác sĩ nghiện nặng. Và tôi đã giật mình
quyết định dứt bỏ.
Hippocrat trở thành biểu trưng
của ngành y từ 2.500 năm nay bởi cái khuôn thước tôn trọng đạo đức nghề nghiệp
như cứu cánh mà ông đã đóng vào nghề y. Hải thượng Lãn ông Lê Hữu Trác, danh y
thế kỷ 18, đã coi nghề thuốc là một nghề nhân thuật. Trong Y huấn cách ngôn,
ông viết: lo cái lo của mọi người, vui cái vui của mọi người, giúp người làm
phận sự của mình mà không ham lợi kể công. Hippocrat và Hải thượng Lãn ông là
những tượng đài y đức để tôi và các đồng nghiệp suốt đời noi theo.
Nếu so với đồng nghiệp: tôi chỉ
là một bác sĩ bình thường, thậm chí là thua xa rất nhiều người; tôi chưa có học
hàm học vị, chưa có đóng góp gì lớn lao. Mỗi buổi sáng đến giao ban bệnh viện,
tôi rất vui khi thấy các bác sĩ trăn trở với những ca bệnh khó, lo lắng với
diễn biến của bệnh nhân nặng, có bác sĩ mất ăn mất ngủ, đứng ngồi không yên. Và
tôi như nhìn thấy những tượng đài áo trắng thật sự, để tôi tin rằng đó đây có
những chuyện này chuyện khác làm người bệnh mất niềm tin ở ngành y, nhưng đó
chỉ là cá biệt chứ không phải là phổ biến.
Tôi lại nhớ, Y học cổ đại 5 nghìn
năm trước, từ thời Thần Nông, trong các sách về y thuật đã từng khuyên những
người thực hành nghề y “Phải biết giữ trái tim trong lồng ngực”.
BS Trần Văn Phúc Bệnh viện Xanh Pôn (Hà
Nội)
Nguồn: VnExpress
Tôi rất ủng hộ trang của bạn, chúc bạn thành công. Nhưng có lẽ bạn nên thêm vào mục Bè bạn trang của anh Đông La : donglasg.blogspot.com.
Trả lờiXóaTôi cũng rất thích blog này
XóaCái Ông Liêm này tôi biết.Về chuyên môn Ông mổ cho dân xã tôi:Một thằng Ông cắt nhầm ruột thừa rồi sai người nhà mang về chuẩn bị hậu sự,một thằng khác Ông cũng xiến ruột rồi khâu như gà thiến và đem chuyển viện kệ má mày...nhiều vô kể.Đời thường Ông say như điếu đổ thần Đổ bác:Mỗi trận túc cầu Ông quại tới dăm tỉ...Về Y đức Ông là quỷ sống hiện hình chuyên hút máu ngưới(Nhân bản xét nghiệm...).Kẻ như Ông đời không dung,phải bị loại trừ vĩnh viễn khỏi xã hội,lẻo mõm mà làm gì-Tước bằng,thẻ,cách ly khỏi đời sống xã hội đối với Ông đã là một ân huệ quá lớn lao của nhân quần.Thôi hãy bóc lịch và suy ngẫm về những tội ác cố tình của mi,hối hận chăng-khó lắm với bản mặt nầy:Ác giả ác báo-nhân nào quả nấy tránh đâu.
Trả lờiXóaLại có thêm quan đốc tờ chém chó. Mới vào trường mấy ngày mà đã gặp được thày Bách - nên nhớ thày là hiệu trưởng chứ không phải quản sinh. Tự nhiên cụ cho thày Bách đi quản lý nhà vệ sinh và nhổ cỏ. Cụ chém nó vừa thôi ! Đã không có tiền đòi đi chụp ảnh ( cụ biết lúc đó cái máy chụp được ảnh nó bao nhiêu tiền không ? chưa kể tiền mua phim, tiền tráng ảnh, rửa ảnh... cụ có biết chụp được ảnh để đi kiếm tiền của thiên hạ phải mất bao lâu không ? ). Ối giời cụ lại còn viết ... báo để kiếm tiền !!! Càng viết cụ càng liên thuyên nên tôi chả muốn nói. Những cái đó chỉ các cháu 8x 9x chúng mới không biết thôi, chứ tôi thì lại quá rành. Theo tôi câu chuyện cụ kể thì chỉ là Bs Trấn văn Phúc ảo mà thôi
Trả lờiXóaNên nhìn nhận một cách khách quan, đa chiều về vấn đề đó
Trả lờiXóaĐúng vậy, không thể nhìn nhận phiến diện được
XóaCần phải có kết luận cụ thể, rõ ràng không để dư luận xôn xao
Trả lờiXóa